Strona Główna
O Rocie
Rolla
Historia
Źródła
Opracowania
Strój
Broń
Ekwipunek
Galeria
Zaciąg
Linki
Gdzie i Kiedy
Forum
Ekwipunek
Na tej stronie znajdziesz informacje dotyczące naszej rekonstrukcji ekwipunku hajduka.




torba Ekwipunek kubek
kufel prochownica
talerz noz
kapciuch lyzka
klucz

Prochownica


     Prochownica to mały pojemniczek na proch, którym zasypywano panewkę rusznicy przed oddaniem strzału. Noszony był na sznurze lub pasku przytroczonym do pasa lub przewieszonym przez ramię. Otwór z którego sypano proch zakończony był rurką, która ułatwiała korzystanie z prochownicy. Koniec tej rurki można było też w jakiś sposób zamknąć tak, by proch nie wysypywał sie ze środka w trakcie marszu.
     Niestety nie wiadomo dokładnie jak wyglądały prochownice używane przez hajduków z piechoty polskiej. Na obrazie z Gołuchowa, tzw. wzorniku obrań, z 1620 roku można zauważyć przytroczony do pasa skórzany worek zakończony rurką, który najprawdopodobniej służył jako pulwersak. Przechowywano w nim proch z którego robiono ładunki. Obceność rurki może wskazywać, że worek ten mógł służyc również jako prochownica, czyli można było za jego pomocą podsypać proch na panewkę. Możliwe też, że rurka ta była jedynie pomocą przy sypaniu ładunków a panawkę podsypywano z oddzielnej prochownicy, której nie widać na tym obrazie:

Hajduk z prochownicą na wzorniku ubrań      Prochownica hajduka na wzorniku ubrań


     Również na rycinie z książki Abrahama de Bruyn pt. "Habits de diverses nations" z roku 1581 widać przytroczony do pasa postaci podpisanej jako "Bombardarius Hungarus" przedmiot przypominający wyglądam worek noszony przez hajduka z wzornika ubrań:

Hajduk z prochownicą na rycinie z książki Abrahama de Bruyn pt. Habits de diverses nations z roku 1581      Prochownica hajduka na rycinie z książki Abrahama de Bruyn pt. Habits de diverses nations z roku 1581


     Wygląd prochownic hajduków mógł być zbliżony do prochownic myśliwskich, których całkiem sporo można zobaczyć współcześnie w wielu muzeach. Miały one kształ torusa a wykonane były z drewna. Proch sypano z rurki, którą zamykano od zewnątrz metalowym elementem dociskanym do rurki za pomocą psrężyny. Ekwipunek myśliwski był często elementem wystroju pomieszczeń i w związku z tym dbano o niego bardziej niż o wyposażenie żołnierzy. Dzięki temu sprzęt myśliwski w dobrym stanie przetrwał do czasów współczesnych. Przykładowe prochownice myśliwskie z XVI wieku przechowywane w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie można zobaczyć na poniższych zdjęciach:

Prochownica      Prochownica


     Współczesną rekonstrukcję prochownicy, wzorowaną na myśliwskich prochownicach z XVI wieku i używaną przez jednego z członków oddziału można zobaczyć na poniższym zdjęciu:

Współczesna rekonstrukcja prochownicy