Strona Główna
O Rocie
Rolla
Historia
Źródła
Opracowania
Strój
Broń
Ekwipunek
Galeria
Zaciąg
Linki
Gdzie i Kiedy
Forum
Broń
Poniższa strona prezentuje używaną prze nas rekonstrukcję uzbrojenia, którego używała piechota polsko-węgierska a także wzorce , na których te rekonstrukcje się opierają.



Pan Oficerz
arkebuz berdysz
siekiera szabla


Szabla


     Szabla była podstawową bronią boczną hajduków. Noszona na rapciach przy boku służyła do walki w bezpośrednim starciu. Dokładne informacje dotyczące budowy, typologii i zastosowania szabli nie będą podane na tej stronie gdyż nie to jest jej celem. Dodatkowo informacje te można łatwo znaleźć w publikacjach poświęconych broni białej, jak również w internecie.
Z dostępnych źródeł wynika, że hajducy używali szabel typu węgiersko-polskiego, czasami błędnie zwanych batorówkami. Rapcie na których noszono szable wykonane były z rzemieni lub z odpowiednio związanego sznura. Przykłady takich szabel zobaczyc można na poniższych źródłach:

Szabla

Szabla z ryciny "Polski hajduk" z książki Michaela Heidenreich'a pt. "Heraldic Album" z 1601-12

Rolka Sztokholmska Płaskorzeźba z Tarłowa Zaręczenie królewskie Zygmunta III Wazy
Hajducy z oddziału wojewody poznańskiego H. Gostomskiego uzbrojeni w szable. Typowa szabla węgiersko-polska na dekoracji stuikowej z kościoła w Tarłowie z roku około 1640. Dobrze widoczne rapcie wykonane ze sznura. Hajducy przy szablach na rycinie "Zaręczenie królewskie Zygmunta III Wazy" - rycina autorstwa Adolfa Lautensack z 1589 r.


     Na poniższych zdjeciach przedstawione są szable z Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Nie są to szable hajduków ale prezentują typowe szable z okresu, któe mogły być na wyposażeniu piechoty polskiej:

Szable Berdysz
4 - szabla z poł XVI w. na głowni znak wytwórni z Genui
5 - szabla z poł XVI w. na głowni znak wytwórni z Genui, oprawa typu husarskiego
6 - z II poł. XVI w. - na głowni marka Chrystiana Staendlera z Monachium. Oprawa używana w lekkiej jeździe polskiej.
10 - szabla polska z II poł XVI w. wyrobu gdańskiego z popiersiem Stefana Batorego.
11 - szabla polska z przełomu XVI/XVII w.
12 - szabla polska "batorówka" z XVI/XVII w. oprawa późniejsza.
13 - szabla polska z XVI w. na głowni herb Dąbrowa.


     Oprócz szabel, hajducy czasami uzbrajani byli w pałasze, również z oprawami węgiersko-polskimi. Tak uzrojonych żołnierzy można zobaczyć na rolce sztokholmskiej, gdzie kilku hajduków ma przy boku pałasz. Jednego z nich można zobaczyć na poniższym fragmencie rolki sztokholmskiej:

Hajduk z pałaszem


     Ciekawostkę stanowi zwyczaj noszenia przez dowódców oddziału piechoty polskiej miecza, jako symbolu władzy. Taki miecz często nie był noszony przez właściciela ale przez młodego chłopca, posługującego oficerowi. Przykład na poniższym fragmencie ryciny "Polski hajduk" z książki Michaela Heidenreich'a pt. "Heraldic Album" z 1601-12

Hajduk z pałaszem


     Współczesną rekonstrukcję szabli typu węgiersko-polskiego, używaną przez jednego z członków oddziału, można zobaczyć poniżej:

Współczesna rekonstrukcja szabli